ลำดับพิธีการแต่งงานแบบไทย เริ่มต้นด้วยการแห่งขบวนขันหมาก ซึ่งจะแบ่งเป็น 2 แบบ คือพานขันหมากเอก และพานขันหมากโท โดยปัจจุบันหลายคู่แต่งงานจะเน้นพานขันหมากเอกเป็นหลัก เพื่อไม่ให้เกิดความซับซ้อน เนื่องจากเฉพาะพานขันหมากเอกก็มีรายละเอียดค่อนข้างเยอะ เรามาดูกันค่ะว่า เครื่องขันหมากแต่ละประเภท ต้องใช้อะไรบ้าง
ขันหมากเอก
โดยทั่วไปจะจัดเป็นขันหมากเดี่ยวหรือคู่ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละพิธีไปค่ะ แต่โดยส่วนมากจะนิยมจัดเป็นคู่ เพื่อความสิริมงคล โดยขันหมากเอก จะจัดพานใส่เงิน ทอง สินสอดหมากพลู และของเป็นสิริมงคลต่างๆ ช่น ใบเงิน ใบทอง ดอกรัก ข้าวเปลือก ถั่ว งา เป็นต้น ส่วนดอกไม้มงคลที่นิยมจัดในพานขันหมากก็เช่น ดอกรักที่แสดงถึงความรัก ดอกดาวเรืองที่แสดงถึงความรุ่งเรือง และดอกบานไม่รู้เลยที่แสดงถึงความรักที่มั่นคงยั่งยืน เป็นต้น ซึ่งโดยส่วนใหญ่การจัดพานจะคัดเลือกสิ่งของที่เป็นมงคลกับการเริ่มต้นชีวิตคู่มาใช้ค่ะ
โดยการจัดพานขันหมากเอกจะประกอบไปด้วย
พานขันหมากเอก พานของทางฝ่ายเจ้าบ่าวที่นำมายังบ้านเจาสาว โดยในพานจะประกอบไปด้วยหมากพลู ใบเงิน ใบทอง ใบนาค ถุงเงิน ถุงทอง ถั่วเขียว, งาดำ, ข้าวเปลือก, ข้าวตอก, ซองเงิน, ดอกรัก, ดอกดาวเรือง, ดอกบานไม่รู้โรย
พานสินสอด ภายในพานจะประกอบไปด้วยพานสินสอด พานทองหมั้น ใช้สำหรับใส่เงิน, ทอง, เพชร, นาค ซึ่งภายในพานนี้จะมีผ้าคลุมไว้ ภายในพาน นอกจากสินสอดเงินทองแล้ว จะต้องมีใบเงิน, ใบทอง, ใบนาค, กลีบบานไม่รู้โรย, ดอกมะลิ, กลีบกุหลาบ, กลีบดาวเรือง, ดอกรัก, ถุงเงิน และถุงทอง
พานขนม ใส่ขนมมงคล 9 อย่าง ได้แก่ ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง ทองเอก จ่ามงกุฎ เสน่ห์จันทร์ ลูกชุบ ขนมกง ขนมชั้น
พานแหวนหมั้น สำหรับใช้วางกล่องแหวนเจ้าบ่าวเจ้าสาว โดยพานจะตกแต่งด้วยดอกไม้มงคล
พานธูปเทียนแพ สำหรับการรับไหว้ผู้ใหญ่
พานผ้ารับไหว้ผู้ใหญ่ ภายในพานจะประกอบไปด้วยผ้านุ่ง, ผ้าห่ม
พานรดน้ำสังข์ ใช้สำหรับคู่บ่าวสาวที่มีพิธีรดน้ำสังข์ เพื่อเพิ่มความเป็นสิริมงคล
พานเชิญขันหมาก โดยจะให้เด็กผู้หญิง ฝ่ายเจ้าสาวถือต้อนรับขันหมากเจ้าบ่าวเข้าสู่พิธี
พานต้นกล้วย 1 คู่ ต้นอ้อย 1 คู่ เพื่อความเป็นสิริมงคล เจริญรุ่งเรือง
ช่อดอกไม้ สำหรับเจ้าบ่าวถือให้เจ้าสาาว
การจัดพานขันหมาก จะเน้นของที่เป็นสิริมงคลกับคู่บ่าวสาวเป็นส่วนใหญ่ และมีความเชื่อว่าของบางสิ่งไม่ควรนำนำมาใช้ในงานแต่งงาน เช่น ต้มผัก ต้มยำ แกงบวด ข้าวต้ม เพราะชื่อไม่เป็นมงคล ปลาร้า ปลาเจ่า ซึ่งเป็นอาหารที่มีกลิ่นแรง ก็ไม่นิยมอีกด้วยเช่นกัน
เมื่อตั้งขบวนแห่ขันหมากเสร็จเรียบร้อยแล้ว สิ่งที่นิยมเพื่อช่วยเพิ่มสีสันของขบวนก็คือ วงกลองยาวที่ร้องรำหน้าขบวนอย่างสนุกสนาน ตามด้วยขบวนขันหมากเอก จนถึงเรือนฝ่ายเจ้าสาว ที่คอยรอต้อนรับ การจัดขันหมากสมัยนี้ ส่วนใหญ่จะลดทอนไปตามยุคสมัยให้เข้ากับงานแต่งแต่ละคู่ แต่การจัดพานจะไม่ยากอีกต่อไปค่ะ วิลลา เดอ บัว เรามีทีมงานและพาร์เนอร์ที่เชี่ยวชาญ ให้คำแนะนำและจัดเตรียมของสำหรับขบวนขันหมากของท่าน ติดต่อเรา 081-400-2226 Email: villadebuavenue@gmail.com
ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก Thesukosol, Weddinglist, Sarasod
รูปภาพจาก ช่อมาลี – Thelegendbouquet